(1965-2006)
19 Ağustos 1991 günü, dağılan Sovyetler Birliği’nin Devlet Başkanı olan Mihail Gorbaçov’a karşı, başarısız bir darbe teşebbüsü gerçekleşir. Çeçen Halkı, bu başarısız darbe teşebbüsünü gerçekleştirenler aleyhine, başkent Grozni’de gösterilere başlar. Bu gösterilerin öncülüğünü de Cehar Dudayev ve o zaman Vaynah Demokratik Partisi Başkanı olan, Zelimhan Yandarbiyev yapmaktadır. Rusya’nın tanıdığı Çeçen Hükümeti’nin devlet başkanı olan Dokka Zagayev, Zelimhan Yandarbiyev’i tutuklatır ve hapse atar. Bunun üzerine göstericilerin hedefi, Dokka Zagayev ve hükümeti olur. Göstericiler hükümet ve başkanının istifası için gösterileri artırır. Halk, 6 Eylül 1991 günü, Çeçen parlamentosunu, televizyon, radyo ve PTT’nin merkez binalarını işgal ederek; Komünist Partisi’ni kapatır, KGB ve diğer güvenlik güçlerine el koyarak lağveder ve Zelimhan Yandarbiyev’i serbest bırakırlar. Gösteriler, 21 Eylül 1991 akşamı, Cehar Dudayev, Zelimhan Yadarbiyev’in konuşmalarından ve yapılan dualardan sonra; Hüseyin Ahmedov’un Başkanlığı’nda, geçici bir yönetime; iki ay içerisinde seçimlerin yapılması şartıyla, yürütme yetkileri devredilerek, sona erdirilir.
Çeçen mücadelesinin öncü isimlerinden olan Şamil Basayev; sürgün yaşamış, işgal ve baskı görmüş, katliamlara uğramış bir halkın ve bu halkın bir parçası olan ailesinin sürgünden vatanlarına dönmelerinden kısa bir süre sonra, 14 Ocak 1965'de Çeçenistan'ın Vedo Köyü'nde dünyaya geldi. Basayev, Sovyetlerin dağılmasından sonra Kafkas halklarının özgürlük mücadelesine aktif olarak destek verdi. Basayev, Abhazya'nın işgalden kurtarılmasında birinci derecede etkili olan Kafkas Halkları Federasyonu (KHK) birliklerinin komutanlığına getirildi. Rusya, Dudayev'e karşı askeri birliklerini Çeçenya'ya gönderince Basayev de Çeçenistan'a döndü ve Dudayev karşıtı Rus yanlısı silahlı muhalefeti dağıttı. 1991 yılında Dudayev önderliğinde bağımsızlığını ilan eden Çeçenya'ya yönelik Rusya'nın baskılarını ve Çeçenistan'daki insanlık dramını dünya gündemine getirmek için bir Rus yolcu uçağını Ankara'ya kaçırdı. Bu eylemi ile dünya kamuoyunca tanınan Basayev, Ruslar tarafından en fazla aranan liderlerden biri haline geldi. Nitekim Rus savaş uçakları 1995 yılında Şamil'in Vedeno'daki evini bombalayarak aralarında eşinin ve çocuklarının da bulunduğu ailesinden 11 kişiyi katletti.
Çeçen direnişi sırasında ailesini, ayağını kaybeden ve defalarca yaralanan Şamil Basayev, 10 Temmuz 2006'da Inguşetya'da Rusların yerleştirdiği patlayıcının infilak etmesi sonucu şehit oldu.
ENG/ WİKİPEDİ (A)
Shamil Salmanovich Basayev (Chechen: Шамиль Басаев, Russian: Шамиль Салманович Басаев; 14 January 1965 – 10 July 2006) was a Chechen militant Islamist and a leader of the Chechen movement.
Starting as a field commander in the Transcaucasus, Basayev led guerrilla campaigns against Russian forces for years, as well as launching mass-hostage takings of civilians, with his goal being the withdrawal of Russian soldiers from Chechnya.[2] Beginning in 2003, Basayev used the nom de guerre and title of Emir Abdallah Shamil Abu-Idris. In 1997–1998 he also served as vice-Prime minister of Chechnya in Maskhadov's government.
Basayev was considered by some to be the undisputed leader of the radical wing of the Chechen insurgency. He was responsible for numerous guerrilla attacks on security forces in and around Chechnya [3][4][5] and the 2002 Moscow theater hostage crisis. ABC News described him as "one of the most-wanted terrorists in the world."[6]
Basayev was killed by an explosion on 10 July 2006. Controversy still surrounds who is responsible for his death, with Russian authorities claiming he was killed in an assassination by the FSB and the Chechen separatists claiming he died in an accidental explosion.
Yorumlar
Yorum Gönder